پاڪستان ۽ چين جي لاڳاپن سان سڄي خطي ۾ استحڪام آيو آهي: وزيراعظم عمران خان

اسلام آباد – 08 فيبروري (اي پي پي) وزيراعظم عمران خان ??يو آهي ته پاڪستان ۽ چين جي لاڳاپن سان سڄي خطي ۾ استحڪام آيو آهي، ڀارت ڪشمير جي صورتحال بدتر بڻائي ڇڏي آهي، ڀارت جي انتهاپسند حڪومت سان گڏ وڌڻ تمام گهڻو مشڪل آهي، طالبان حڪومت سان پسندگي ۽ ناپسندگي کي هڪطرف رکندي اسان کي افغان عوام جي مدد ڪرڻ گهرجي، عوام کي غربت مان ڪڍڻ لاءِ چين اسان جو رول ماڊل آهي، دنيا هڪ ٻي سرد جنگ جي سٽ سهي نٿي سگهي، اهڙي صورتحال پيدا نه ٿيڻ گهرج?? جو دنيا ٻن حصن ۾ ورهائجي وڃي. اهڙن خيالن جو اظهار هن چيني ٽي وي سي جي ٽي اين کي انٽرويو ڏيندي چئي. وزيراعظم ??يو ته آئون پنهنجي زندگي 20 سال عالمي راند ۾ حصو وٺندي گذاري، جڏهن کان آئون وزيراعظم بڻيس مون کي ٽي وي تي به راندين جا مقابلا ڏسڻ جو موقعو گهٽ ئي ملندو آهي، هن ??يو ته بيجنگ ۾ ونٽر اولمپڪ ڏسڻ منهنجي لاءِ خوش?? جو سبب آهي، هڪ سوال ج?? جواب ۾ هن ??يو ته پاڪستان ۽ چين جا لاڳاپا اهڙا منفرد آهن جو وقت جي هر آزمائش تي پورو لهندا، پاڪستان ۽ چين جهڙين به مشڪلاتن مان گذاريا، اسان جا لاڳاپا هر امتحان ۾ سرخرو رهيا ۽ وقت سان گڏ مضبوط ٿيندا ويا، هن ??يو ته سي پيڪ صدر شي جن پنگ جي بيلٽ اينڊ روڊ منصوب?? جو اهم ترين جز آهي، منهنجو خيال آهي ته جڏهن مان وزيراعظم لي ۽ صدر شي چن پنگ سان ملندس ته انهن کي چوندس ته انهن کي وڌيڪ اڳتي وڌايو وڃي. اهي مواصلاتي رابطا ۽ توانائي جي پيداواري منصوبن سان شروع ٿيا، هاڻي اسان اهو چاهيون ٿا ته اهو اڳئين مرحلي جي طرف وڌن، جيڪي صنعتي ترقي، انفارميشن ٽيڪنالاجي ۽ سڀ کان وڌيڪ ڪري زراعت جي شعبي تي مشتمل آهي، ڇاڪ??ڻ جو زراعت اسان جي ملڪ جو اهم ترين شعبو آهي، اسان کي پنهنجي وڌندڙ آبادي جي لاءِ غذائي تحفظ جي ضرورت آهي، ان لاءِ تمام ضروري آهي ته اسان کي پنهنجي زرعي پيداوار وڌائڻ ۾ چين جو تعاون حاصل ٿئي. هڪ ٻئي سوال ۾ هن ??يو ته منهنجي خيال ۾ پاڪستان ۽ چين جي لاڳاپن سان پوري خطي ۾ استحڪام آيو آهي، بدقسمتي سان هن وقت پاڪستان جو سڀ کان وڏو مسئلو ڪنهن حد تائين چين جو به مسئلو آهي اهو اسان جو وڏو پاڙيسري ڀارت آهي. آئون انهن ماڻهن مان آهيان جيڪي اهو پڪو يقين رکندا آهن، اسان کي پنهنجا سڀئي اختلاف سياسي ڳالهين سان حل ڪرڻ گهرجن جيتوڻيڪ ??ها بدقسمتي آهي ته ڀارت ۾ هڪ انتهاپسند قوم پرست حڪومت آهي. 74 سال اڳ اسان جي آزادي جي وقت کان ڪڏهن ڀارت ۾ اهڙي حڪومت نه رهي، ??ها اسان جي بدقسمتي آهي ته اسان کي ??ها منجهه محسوس ٿيندي آهي ته اسان ان حڪومت سان اڳتي ڪيئن وڌون. خاص طور ڪشمير جي ڪري، ڪشمير ڀارت سان گڏ اسان جو واحد تڪرار آهي، ان بدران ته ان مسئلي کي حل ڪيو وڃي، ڀارت صورتحال بدترين ٺاهي ڇڏي آهي، ان لاءِ اهو هڪ مسئلو آهي ۽ آئون اميد ڪريان ٿو ته جلد يا دير اسان ان کي ڳالهين جي ذريعي حل ڪري وٺنداسين. جيڪڏهن ان کي هڪ طرف رکي ڪري ڏسون ته چين ۽ پاڪستان جا لاڳاپا خطي ۾ استحڪام آندو آهي. افغانستان جي حوالي سان سوال ج?? جواب ۾ هن ??يو ته پاڪستان ۽ چين جي وچ ۾ ان ڳالهه تي اتفاق آهي ته ڪنهن قوم ايتريون مصيبتون برداشت نه ڪيون جيتريون افغان عوام ڪيون، هنن 40 سال جيڪا واحد شيءَ ڏٺي آهي ??ها جنگ آهي، اهو پهريون دفعو آهي ته هتي امن جو موقعو ميسر آيو آهي، ڇاڪ??ڻ جو افغانستان ۾ هن وقت ڪا جنگ نه ٿي رهي آهي، جيتوڻيڪ هن وقت مسئلو اتي وڌندڙ انساني الميو پيش اچڻ جو آهي، ڇاڪ??ڻ جو افغانستان جو دارومدار ٻاهرين امداد تي آهي، طالبان جي حڪومت سنڀالڻ تائين افغانستان جي بجيٽ جو 17 سيڪڙو حصو ٻاهرين امداد تي هو. هڪ ڀيرو جڏهن ٻاهرين امداد ختم ٿي ته پوري حڪومت هڪ ڳڻت?? جوڳي بحران جو شڪار آهي، اهي خدمتون فراهم نٿا ڪري سگهن ڇاڪ??ڻ جو انهن جو وٽ پئسو ئي ناهي ۽ انهن جي پرڏيهي ناڻي جا ذخيرا منجمند ڪيا ويا آهن، چين ۽ پاڪستان ۽ ٻيا ڪيترائي ملڪ ايستائين جو يورپي ملڪ سڀن?? جو اتفاق آهي ته ڪنهن ترقي سان طالبان جي حڪومت کي پسنديدگي يا ناپسنديدگي کي هڪ طرف رکندي جيڪا واحد شيءَ اسان جي ذهنن ۾ هجڻ گهرجي ??ها 4 ڪروڙ افغان عوام آهي، جنهن مان اڌ غذائي عدم تحفظ جي بدترين صورتحال جي ور چڙهيل آهن، اتي ڏڪار سبب فوتگيون ۽ غذائي گهٽتائي جا امڪان آهن، ان لاءِ اسان جو اتفاق آهي ته هر ڪنهن جي اولين ترجيح افغانستان جي چار ڪروڙ عوام هجڻ گهرجي، سي پيڪ جي حوالي سان هڪ سوال ج?? جواب ۾ وزيراعظم ??يو ته اهو منصوبو تمام اهم آهي، ڇاڪ??ڻ جو چين جي سيڙپڪاري، رابطا هموار ڪرڻ ۽ توانائي جي پيداوار جي شعبن ۾ اهڙي وقت آئي جيڪا پاڪستان جي لاءِ تمام نازڪ هئي، ڇاڪ??ڻ جو اسان کي ٻن طرحن جا مسئلا درپيش هئا، هڪ ته اسان دهشتگردي جي خلاف جنگ ۾ شريڪ هئاسين ۽ دهشتگردي خلاف جنگ ۾ پاڪستان جو هجڻ جو نقصان شايد ڪنهن ملڪ کان وڌيڪ هو، افغانستان کانسواءِ پاڪستان ڪنهن ٻي ملڪ کان وڌيڪ نقصان کنيو. اسان جا تقريبن 80 هزار ماڻهو شهيد ٿيا ۽ معيشت کي سئو ارب دالر کان وڌيڪ جو نقصان ٿيو. اسان جي ڪرنسي پنهنجي اڌ کان وڌيڪ قيمت وڃائي ويٺي ۽ انهن سڀني کان وڌيڪ اسان جون ٻه انتهائي بدعنوان حڪومتون جيڪي مالي بحران جو سبب بڻيون، چين اسان اسان جي مشڪل وقت ۾ سامهون آيو، اهو به انهن سببن مان هڪ آهي جنهن جي سبب پاڪستان ۾ چين جي عوام جي لاءِ ايتري محبت آهي ڇاڪ??ڻ جو ضرورت جي وقت ڪم ايندڙ دوستن کي توهان سدائين ياد رکندا آهيو، اهڙا دوست جيڪي ان وقت آيا جڏهن توهان کي مدد جي ضرورت هجي، جيئن ته اسان ان وقت هئاسين، هاڻي سي پيڪ ٻي مرحلي طرف وڌي رهيو آهي ۽ ٻي مرحلي ۾ پهرين شيءَ ته اسان جا صنعتي زونز ۾ سيڙپڪاري آهي، ٻي انفارميشن ٽيڪنالاجي ۾ آئي آهي. وزيراعظم ??يو ته پاڪستان پنهنجي ٽيڪنالاجي زون ۾ سيڙپڪاري لاءِ زبردست مراعتون ڏئي رهيو آهي ۽ ٽئين شيءَ جنهن جو مون پهرين به ذڪر ڪيو ??ها زراعت آهي، ڇاڪ??ڻ جو پاڪستان بنيادي طور تي هڪ زرعي ملڪ آهي ۽ اسان کي زراعت ۾ پيداوار وڌائڻ لاءِ چين جي تعاون ۽ مدد جي ضرورت آهي، اسان پهرين ئي چين جي ڪمپني سان گڏ مفاهمت جي يادداشتن تي صحيحون ڪري رهيا آهيون، جيڪا گڏيل طور تي فائديمند هوندي، چيني ڪمپنين کي اسان وٽ سيڙپڪاري کان تمام گهڻو فائدو ٿيندو ۽ پاڪستان جي لاءِ ٽيڪنالاجي جي منتقلي فائديمند ٿيندي، وزيراعظم ??يو ته سي پيڪ جو منصوبو هاڻي ٻي مرحلي ۾ داخل ٿي ويو آهي، هڪ سوال ج?? جواب ۾ هن ??يو ته جڏهن منهنجي حڪومت اقتدار ۾ آئي پاڪستان جيو اڪنامڪس کي خصوصي ڌيان ڏنو، هاڻي جڏهن اسان جيواڪنامڪس جي مقابلي ۾ جيو اسٽريٽجڪ کي اهميت ڏني، جيو اڪنامڪس مان مراد منهنجي حڪومت جي ترجيح ماڻهن کي غربت مان ٻاهر ڪڍڻ آهي، بدقسمتي سان اسان جي 25 سيڪڙو آبادي غربت جي لڪير کان هيٺ زندگي گذاري رهي آهي. اسان جي بنيادي ترجيح ان کي ان صورتحال کان ٻاهر ڪڍڻ آهي ۽ ان حوالي سان چين اسان جو رول ماڊل آهي، وزيراعظم ??يو ته انساني تاريخ ۾ ڪنهن به ملڪ ايتري گهٽ مدي ۾ ايترن ماڻهن کي غربت مان نه ڪڍيو جيترا چين ڪڍيا آهن. اسان کي معلوم آهي ته هُنن 35 کان 40 سالن ۾ 70 ڪروڙ ماڻهن کي غربت مان ڪڍيو آهي ۽ تازو ئي صدر شي جن پنگ انتهائي غربت جي خاتم?? جو اعلان ڪيو آهي. منهنجي ويجهو اهو انساني تاريخ جو سڀ کان وڏي ڪاميابين مان هڪ آهي، ان کان اڳ ڪڏهن انساني تاريخ ۾ ائين نه ٿيو. منهنجي حڪومت جو ڌيان پنهنجي ماڻهن کي ڪنهن نه ڪنهن طرح سان غربت مان ڪڍڻ آهي ۽ ان حوالي سان چين جو ماڊل اسان جي سامهون آهي ۽ ان حوالي سان اسان چين کان سکڻ جا خواهشمند آهيون، ان سلسلي ۾ اسان جا اجلاس به ٿيا آهن ته اسان ڪيئن دولت پيدا ڪريون ۽ پوءِ ان دولت جي ذريعي هيٺين سطح جي ماڻهن کي مٿي آڻيون. هڪ سوال ج?? جواب ۾ وزيراعظم ??يو ته مون کي ان ڳالهه تي فخر آهي ته پاڪستان انهن ڪجهه ملڪن ۾ آهي جنهن ڪورونا وبا سبب متاثر ٿيندڙ اڪثر ملڪن جي مقابلي ۾ ان وبا جو بهتر انداز ۾ مقابلو ڪيو آهي. اسان کي ان وبا کي منهن ڏيڻ جي حوالي سان انهن ٽن ملڪن ۾ شامل ڪيو ويو آهي جنهن ڪورونا جي صورتحال جو بهترين مقابلو ڪيو، اسان ان وبا سان پنهنجي معيشت کي به بچايو ۽ ماڻهن کي به. اسان چين کان گهڻو ڪجهه سکيو ڇو ته جڏهن وبا پکڙڻ شروع ٿي ته اسان چين سان ويجها لاڳاپا رکيا ۽ ان سان گهڻو ڪجهه سکيو ڇو ته اتي وبا سڀ کان پهرين چين جي ووهان ۾ سامهون آئي ۽ بعد ۾ ٻين جاين تائين پکڙجي وئي، وزيراعظم ??يو ته جڏهن ويڪسين تيار ٿي وئي ته اسان چين ۽ ٻين ملڪن کان به مدد ورتي پر چين نازڪ وقت ۾ اسان جي مدد ڪئي، وزيراعظم ??يو ته اسان کي بي حد خوشي آهي ته خوش قسمتي سان اسان انهن ڪجهه ملڪن ۾ شامل آهيون جنهن ٻين جي مقابلي ۾ وبا جو بهتر طريقي سان مقابلو ڪيو. هڪ سوال ج?? جواب ۾ هن ??يو ته آئون سمجهان ٿو ته دنيا هڪ ٻي سرد جنگ جي سٽ نٿي سهي سگهي، اهڙي صورتحال پيدا نه ٿيڻ گهرج?? جو دنيا ٻن حصن ۾ ورهاجي وڃي، اهڙي صورتحال جو ڪنهن کي به فائدو نه ٿيندو، هر ڪوئي ان صورتحال کان متاثر ٿيندو آهي. وزيراعطم ??يو ته ملڪن جي وچ ۾ تعاون سان ئي عوام جو فائدو ٿيندو آهي، هن ??يو ته مون يورپي يونين کي ٺهندي ڏٺو آهي ۽ پوءِ اسان ڏٺو ته سڄي يورپي ملڪن ۾ زندگ?? جو معيار بهتر ٿي ويو. هن ??يو ته آئون اميد ڪريان ٿو ته ڇڪتاڻ هڪ ٻي سرد جنگ جي شڪل اختيار نه ڪندي، جتي اسان کي اهو فيصلو ڪرڻو پئجي ته اسان کي ڪنهن جو ساٿ ڏيڻو آهي. اسان جا آمريڪا سان بهترين لاڳاپا آهن ۽ چين سان انتهائي مضبوط لاڳاپا آهن، اسان نٿا چاهيون ته پاڪستان کي اهڙي صورتحال کي منهن ڏيڻو پوي ته جيڪڏهن توهان جا چين سان لاڳاپا آهن ته توهان کي ٻين ملڪن سان لاڳاپا ختم ڪرڻا پون، هن ??يو ته اسان چاهيون ٿا ته پاڪستان اهو ڪردار ادا ڪري جيڪو هن 1970ع ۾ ڪيو، پاڪستان آمريڪا ۽ چين جي وچ ۾ لاڳاپا هموار ڪرڻ ۾ اهم ڪردار ادا ڪيو هو. ڊاڪٽر هنري ڪسنجر جي مشهور زمانه دور?? جو اهتمام پاڪستان ڪيو هو. اسان اهڙي طرح جو ڪردار ادا ڪرڻ جي اميد رکون ٿا. منهنجي ترجيحي پاڪستان جي 22 ڪروڙ عوام آهي، آئون ان صورت ۾ ئي پوئتي پيل ماڻهن کي غربت مان ڪڍي سگهان ٿو جنهن سان معيشت ۾ بهتري اچي ۽ معاشي بهتري استحڪام ۽ امن سان ايندي آهي، جيڪڏهن توهان تڪرارن کي منهن ڏيڻو آهي ته سڀني کان پهرين معيشت متاثر ٿيندي آهي ۽ اهو سڀ کان آخري ڳالهه ٿيندي ته جيڪا اسان چاهينداسين، وزيراعظم نئين قمري سال جي آغاز تي چيني عوام کي مبارڪباد ڏني ۽ ان اميد جو اظهار ڪيو ته ايندڙ سال چين ۽ باقي دنيا جي لاءِ امن ۽ خوشحال?? جو سال ثابت ٿيندو.